Geen categorie

Richtlijn bij lage rugpijn: blijven werken, blijven bewegen

Als je last hebt van lage rugpijn, is de kans groot dat je dokter je voortaan zal aanraden te blijven bewegen én te blijven werken of je job te hervatten. Want zo staat het in de nieuwe richtlijn die het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) heeft opgesteld voor zorgverleners.

 

Het voorbije jaar had een op de vijf Belgen op een bepaald moment af te rekenen met rugpijn. Als je het over een heel mensenleven bekijkt, heeft 80 tot 85 procent ooit rugklachten. Meer dan de helft van de chronische pijnklachten is te wijten aan rugproblemen. Bij 50 procent van de patiënten zijn die chronische rugpijnen zo erg dat ze arbeidsongeschikt worden verklaard. En toch luidt het nieuwe devies: blijven bewegen en blijven werken. Lage rugpijn verdwijnt immers meestal spontaan. “Bij de meerderheid van de patiënten is er geen sprake van een ernstig onderliggend letsel, zoals een tumor. Voor de 5 procent bij wie dat wel het geval is, geldt de richtlijn niet”, zegt fysisch geneesheer en revalidatiearts Peter Van Wambeke van het UZ Leuven. Hij stond aan het hoofd van de groep experts die de richtlijn opstelde. “Maar de overige 95 procent raden we inderdaad aan om te blijven bewegen en hun dagelijkse activiteiten zo normaal als mogelijk te behouden of te hervatten. Uiteraard hangt alles af van de ernst van de pijn. We willen nu ook niet de boodschap geven dat je moet blijven doorgaan en niet moet luisteren naar je lichaam.” “Tegen langdurige arbeidsongeschiktheid zijn we sowieso, omdat dit net het tegenovergestelde effect kan hebben”, zegt Van Wambeke. “Rugpijn kan namelijk niet alleen veroorzaakt worden door je rug te overbelasten maar ook door te sedentair te leven en te weinig te bewegen, waardoor je rug minder ‘belastbaar’ wordt en sneller blootstaat aan overbelasting.” Opvallend is ook dat zorgverleners nu de raad krijgen om geneesmiddelen niet meer standaard voor te schrijven aan patiënten met lagerugpijn of radiculaire pijn. Dat laatste is pijn die veroorzaakt wordt door druk op de zenuwwortel en uitstraalt naar bijvoorbeeld het been. Dokter Van Wambeke: “Als er toch medicijnen voorgeschreven moeten worden, gaat de voorkeur naar ontstekingsremmers in plaats van loutere pijnstillers, liefst in een zo laag mogelijke dosis en zo kort mogelijk. Ook met rugoperaties moet omzichtig omgesprongen worden omdat er weinig bewijs is dat die de rugpijn blijvend verlichten.”

Geen categorie

BEWEGING IS BESTE MEDICIJN BIJ LAGE RUGPIJN

De basisbehandeling bij lage rugpijn is ‘de natuur zijn werk laten doen’ en medicalisering vermijden. Dat staat in de nieuwste richtlijn van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Voorts luidt het belangrijkste advies: blijven bewegen.

Het uitgangspunt van de KCE-studie is dat rugpijn in principe onschadelijk is en in de overgrote meerderheid van de gevallen spontaan geneest. Rugpijn moet worden beschouwd als een – soms zeer onaangenaam – ongemak dat ons nu eenmaal kan overkomen. De patiënt is perfect in staat om zichzelf te genezen, mits een beetje begeleiding en aanmoediging. Het eerste advies luidt dan ook dat mensen met rugpijn in beweging moeten blijven.

Meestal is een radiografie, scan of MRI (beeldvorming door magnetische resonantie, nvdr) bij lage rugpijn nutteloos. Het stelt de patiënt bovendien bloot aan schadelijke straling, is duur voor de maatschappij en er is geen enkel bewijs dat er een verband bestaat tussen wat er eventueel wordt vastgesteld en de pijn. Bovendien kan het de patiënt onnodig ongerust maken. Soms ligt er een ernstigere oorzaak aan de basis van het probleem: een breuk, een tumor, een ontstekingsziekte, … Zorgverleners zijn opgeleid om de typische symptomen van deze weinig voorkomende problemen (‘rode vlaggen’ of red flags) op te sporen en meteen ernstig te nemen, aldus het KCE. De KCE-richtlijn beveelt aan dat de zorgverleners deze rode vlaggen altijd moeten uitsluiten, en ook in dat geval is een radiologisch onderzoek slechts zeer uitzonderlijk vereist.

Geen categorie

7 GEBODEN VOOR MENSEN MET LAGE RUGPIJN

Drie wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel zetten 7 gouden regels voor mensen met (chronische) lage rugpijn op een rijtje. Deze 7 geboden garanderen de beste kansen op herstel en voorkomen dure, maar ook soms nutteloze behandelingen.

1. Beweeg voldoende
Bewegen is hét voornaamste onderdeel van iedere behandeling van lage rugpijn. Daarbij maakt het niet zo veel uit wat voor lichaamsbeweging je precies doet: eender welke vorm van lichaamsbeweging vermindert lage rugpijn. Er zijn ook helemaal geen ‘gevaarlijke bewegingen’ die je rug kunnen kwetsen. Het beste kan je een kinesitherapeut raadplegen om je bij deze lichaamsbeweging te laten begeleiden.

2. Begrijp de pijn
Rugpijn zou een gevolg zijn een beschadigde tussenwervelschijf, een ‘onstabiele’ rug of artrose. Wanneer mensen met rugpijn inzien dat dit niet zo is, en dat pijn kan blijven voortbestaan lang nadat de ‘blessure’ volledig genezen is, gaan ze veel makkelijker over tot een actieve behandeling van hun rugpijn. Hierbij is het leren begrijpen wat pijn is en hoe je ermee moet omgaan cruciaal.

3. Laat je niet vangen door commerciële ‘oplossingen’ voor je lage rugpijn
Er zijn tal van ‘wondermiddelen’ voor lage rugpijn, zoals dure (andullatie)matrassen, elektrotherapietoestellen, trilplaten, kleurrijke tape, etc. Ondanks sluwe verkooppraatjes is er voor geen van deze behandelmethodes wetenschappelijke bewijs dat ze lage rugpijn kunnen genezen. Recent nog onderzochten onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel of het Soleve® elektrotherapietoestel van de firma Nervomatrix een meerwaarde biedt voor mensen met lage rugpijn. Het toestel doorstond de kritische wetenschappelijke toetsing niet: het deed het niet beter dan de placebo groep.

4. ‘Kraken’ heeft maar een kleine toegevoegde waarde op bewegen
Of het nu een osteopaat, chiropractor of manueel therapeut is: wat de therapeut met de handen doet zal maar in beperkte mate bijdragen aan het herstel. Bovendien zullen de handen van de therapeut enkel een meerwaarde hebben als het gecombineerd wordt met bewegingstherapie (oefentherapie, sport).

5. Naalden gaan de rugpijn niet wegprikken
Of het nu dry needling of acupunctuur is, de ‘naalden’ hebben vaak wel een tijdelijk pijnstillend effect, maar zullen het rugprobleem niet genezen.

6. Chirurgie voor rugpijn is zelden de juiste oplossing
Opereren voor enkel lage rugpijn heeft een moment gekend waarbij we als hulpverleners dachten dat we iedereen met rugpijn konden genezen. Spijtig genoeg zijn we hiervan terug moeten komen en kan chirurgie enkel voor eerder zeldzame en specifieke vormen van rugpijn mogelijk een oplossing bieden. In de meerderheid van de gevallen is dus chirurgie niet aan te bevelen voor lage rugpijn als enige klacht.

7. Actieve eerder dan passieve therapieën
De voorgaande 6 geboden voor mensen met lage rugpijn zijn samen te vatten door één gouden raad: de beste manier om lage rugpijn te overwinnen is actieve therapie, waarbij de patiënt zelf aan de slag moet. (TE)

Geen categorie

WORKOUTS FOCUSED ON MOTOR SKILLS MAY HELP EASE LOWER BACK PAIN

(Reuters Health) – Exercise focused on improving motor skills may work as well for easing lower back pain as other types of physical activity, a research review suggests.
Based on data from 29 previously conducted trials involving a total of 2,431 adults aged 22 to 55 years, the study team also found that people who exercised generally experienced more improvements in pain and disability than those who didn’t. “The choice of exercise should be based on patient or therapist preferences and costs, as the current evidence suggests that there is no difference among the types of exercises,” said lead study author Bruno Saragiotto of the George Institute for Global Health at Sydney Medical School in Australia. Lower back pain is one of the leading causes of disability and doctor visits for adults worldwide, and the condition also has a significant economic impact in lost wages and productivity. While the findings add to a growing body of evidence for the importance of physical activity to treat lower back pain, more research is still needed to determine which workout routines might be best suited to specific patients or injuries, Saragiotto and colleagues conclude in their report in the Cochrane Library online January 7. Motor control exercise focuses on activation of the deep trunk muscles and targets restoration of control and coordination of these muscles, which support the spine. Workouts can vary, but patients might start off working on balance and flexibility and then progress to more complex exercises that involve lifting, pushing, pulling and rotating the body. For the current analysis, researchers looked at studies ranging in size from 20 to 323 participants, most of whom were middle-aged. The duration of treatment programs ranged from 20 days to 12 weeks, and the number of exercise sessions ranged from one to five per week.

Sixteen of the studies compared motor control exercise to other types of physical activity. Seven studies compared it to minimal intervention, five examined it relative to manual therapy such as massage or chiropractic work, three assessed it as an alternative to exercise paired with treatments such as electrical stimulation, and one looked at whether it worked as well as home exercise. When researchers compared pain and disability outcomes across all of these studies, they found motor control exercises were similar to other activities at intervals between three and 12 months. It’s possible that some patients with structural or behavioral changes in the muscles of the spine might be a subgroup of people who could benefit most from motor control exercises, Saragiotto said. But one shortcoming of the analysis is it didn’t pinpoint precisely who might be the ideal patient for this type of approach.

Researchers also lacked enough quality data to assess whether motor control exercise might be better than electrotherapy paired with other types of activity, Saragiotto noted.

One reason all exercises appeared equal in this analysis might also be tied in part to mental health, noted Julie Fritz, a physical therapy researcher at the University of Utah in Salt Lake City who wasn’t involved in the study. “It may be that the non-specific effects of exercise are responsible for the benefit, in other words, being active, doing something for your back pain helps individuals feel more in control of the condition and has positive physical and psychological benefits regardless of exactly what sort of exercise is being done,” Fritz said by email.

Geen categorie

PARACETAMOL: WEINIG EFFICIENT VOOR LAGE RUGPIJN EN SLECHTS IETS EFFICIENTER VOOR OSTEOARTRITIS

(Reuters Health) – Mensen met lagere rugpijn of heup- of kniepijn zouden niet zoveel verlichting ondervinden van paracetamol (acetaminophen), volgens een review van vroegere onderzoeksgegevens. “Onze systematische review vond dat paracetamol ondoeltreffend is voor patiënten met lage rugpijn en slechts verwaarloosbare voordelen biedt voor patiënten met osteoartritis van de onderste ledematen,” verklaarde de hoofdauteur van de studie, Gustavo Machado, onderzoeker aan het George Institute for Global Health in Sydney, Australië.
“Paracetamol is, indien correct gebruikt, één van de veiligste beschikbare geneesmiddelen voor de behandeling van pijn, maar als het verkeerd en overmatig wordt gebruikt, kan het echt gevaarlijk zijn en leiden tot ernstige en levensbedreigende complicaties,” verklaarde Dr. Michael Hodgman, toxicoloog aan het Upstate New York Poison Center die niet betrokken was bij de studie, via email.
Machado en zijn team analyseerden de gegevens van 13 vroeger gepubliceerde studies die de veiligheid en de werkzaamheid van acetaminophen/paracetamol onderzochten voor rugpijn en osteoartritis. De onderzoekers evalueerden de effectiviteit van het geneesmiddel voor osteoarthritis van de heup of de knie in 10 studies die in totaal 3541 patiënten insloten. Ze bestudeerden ook drie studies van lage rugpijn bij 1825 deelnemers, gecombineerd. Alle studies, behalve één, hadden betrekking op tabletten of capsules, terwijl één studie de resultaten van intraveneus paracetamol voor deelnemers met lage rugpijn rapporteerde. In 10 studies was de dagelijkse dosering ongeveer 3900 tot 4000 mg/dag, terwijl drie studies ongeveer 3000 mg/dag bestudeerden.
In een gepoolde analyse vonden de onderzoekers dat paracetamol niet beter was dan placebo voor lage rugpijn en slechts iets beter voor osteoartritis, rapporteren ze op 31 maart online in de British Medical Journal. De onderzoekers bestudeerden ook de bijwerkingen in negen studies en vonden geen verschil tussen paracetamol en placebo. De gecombineerde resultaten van drie studies toonden echter aan dat het gebruik van paracetamol viermaal meer risico gaf op abnormale leverfunctietesten dan placebo.
“Er zijn enkele opkomende gegevens over risico’s, die aantonen dat paracetamol geassocieerd is met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden, en cardiovasculaire, gastro-intestinale en nieraandoeningen,” verklaarde Machado via email. Toch adviseren de klinische guidelines over de hele wereld het geneesmiddel meestal aan als een goede eerste keuze voor de behandeling van pijn in de veronderstelling dat het veilig, doeltreffend en goedkoop is, noteerde hij. Het team van Machado erkent enkele beperkingen in hun analyse, waaronder het gering aantal ingesloten studies en het ontbreken van een langetermijn follow-up.
De studie focuste ook op chronische pijn, en biedt geen inzicht in de manier waarop de geneesmiddelen werken voor acute pijn, noteerde Dr. Richard Dart, directeur van het Rocky Mountain Poison and Drug Center, via email. Dart, die niet betrokken was bij de studie, waarschuwde ook om niet te veel te focussen op de levertestresultaten in de studies, en hij noteerde dat er geen enkel geval van leverfalen werd gemeld. Bovendien moeten patiënten begrijpen dat paracetamol, in tegenstelling tot aspirine en niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen, niet ontworpen is om inflammatie te verlichten. Het is een “zwak anti-inflammatoir geneesmiddel maar een doeltreffend geneesmiddel tegen koorts, vooral bij kinderen,” verklaarde Dr. Martin Wehling, managing director van het Institute of Experimental and Clinical Pharmacology and Toxicology aan de Universiteit van Heidelberg in Duitsland.
“Rugpijn heeft weinig te maken met inflammatie; daarom kan paracetamol/acetaminophen alleen werken bij niet-geïdentificeerde patiënten bij wie chronische processen osteoartritis kunnen veroorzaken, zelfs in de rug,” verklaarde Wehling, die niet betrokken was bij de studie, via email. Volgens de experts kan het nuttig zijn dat patiënten lage dosissen paracetamol uitproberen om de pijn te verlichten en dit blijven innemen zolang als het werkt, op voorwaarde dat ze de aanbevolen dagelijkse dosis niet overschrijden. “Het is nog steeds een waardevol geneesmiddel omdat zijn toxiciteit meestal integraal beperkt is tot problemen van overdosering,” verklaarde Wehling. “Als we minder gevaarlijke geneesmiddelen hadden, zouden we paracetamol/acetaminophen zeker verwijderen uit de guidelines, maar we hebben geen veiligere alternatieven.”

Geen categorie

LAGE RUGPIJN: DE NEUROPATHISCHE COMPONENT NIET ONDERSCHATTEN

BRUSSEL 23/02 – Lage rugpijn is een zeer frequent probleem. De eerstelijnstherapie bestaat in paracetamol en NSAID’s, maar lage rugpijn is vaak te wijten aan nociceptieve én neuropathische componenten en die moet je dan ook tegelijkertijd aanpakken.

Met een goede anamnese kan je meestal de oorzaak van lage rugpijn achterhalen: fractuur, trauma, discushernia, radiculopathie, botmetastase, bacteriële infectie … Meestal leert een anamnese ook of het gaat om een neuropathische pijn (brandende pijn, gevoel van mieren, prikkelingen) dan wel een mechanische pijn door discuslijden (trekkingen of pijn die verandert bij verandering van houding). Standaardröntgenfoto’s in staande houding geven al belangrijke biomechanische informatie. Andere beeldvormingsonderzoeken zoals een MRI brengen zelden meer bij. De eerstelijnstherapie bestaat klassiek in paracetamol, NSAID’s en COX-2-remmers samen met een maagbeschermend middel bij oudere patiënten en patiënten met comorbiditeit.

Een gemengde pijn
Chronische lage rugpijn omvat een nociceptieve en een neuropathische component. Bij degeneratie van een tussenwervelschijf bijvoorbeeld treedt penetratie van pijnvezels op die worden samengedrukt. Dat veroorzaakt een neuropathische pijn. Het is belangrijk beide componenten te behandelen. De helft van de ouderen die NSAID’s innemen wegens rugpijn, neemt die geneesmiddelen 3-6 maanden later nog altijd in. Dat wijst op residuele symptomen die niet verdwijnen met de behandeling. Vaak worden dan conform de Europese richtlijnen opiaten of zelfs antidepressiva voorgeschreven. Dat multifactoriële aspect van chronische lage rugpijn wordt vaak miskend en niet behandeld. Recente studies tonen evenwel aan dat 20-55% van de patiënten met een waarschijnlijkheid van meer dan 90% een neuropathische component vertoont, die de symptomen verergert.

Een meta-analyse van de behandelingen
Een overzicht van de literatuur die tussen 1990 en 2011 werd gepubliceerd,1 toont aan dat een combinatie van pregabaline en een COX-2-remmer of een opiaat efficiënter is dan een monotherapie en niet meer bijwerkingen veroorzaakt. Celecoxib alleen verlaagde de pijn met 12,4%, pregabaline met 10,4% en de combinatie van de twee verminderde de pijn met 38,2%. De pijn verminderde het sterkst (51,8%) met een combinatie van pregabaline + celecoxib bij patiënten met een LANSS-score > 12 (Leeds Assessment of Neuropathic Symptoms and Signs). De consumptie van pregabaline verminderde meer als het werd gecombineerd met celecoxib, dan als het in monotherapie werd gebruikt. De situatie is vergelijkbaar met pregabaline + buprenorfine: de score op de VAS verminderde sterk met de combinatie dan met buprenorfine alleen (p < 0,01).

Eenheid maakt macht
De combinatie pregabaline/celecoxib lost de symptomen beter op dan een monotherapie. De auteurs pleiten dan ook voor een multimodale aanpak op maat van lage rugpijn met een combinatie van geneesmiddelen met verschillende werkingsmechanismen om zowel de nociceptieve als de neuropathische component te beteugelen.

Geen categorie

INJECTIES BIJ LAGE RUGPIJN WERKEN NIET OF NAUWELIJKS

Hoewel artsen nog vaak injecties toedienen bij lage rugpijn, blijken die niet of nauwelijks te werken. Dat schrijven onderzoeker Bart Staal van het UMC St Radboud en collega’s uit Maastricht in het gezaghebbende Journal of the American Medical Association (JAMA).

Uitbraak hersenvliesontsteking door corticosteroïde injecties

De Verenigde Staten werden eind vorig jaar opgeschrikt door een ernstige uitbraak van hersenvliesontsteking. Onderzoek wees uit dat die uitbraak werd veroorzaakt door corticosteroïde injecties, onder meer tegen lage rugpijn. De medicijnen waren bij de producent vervuild geraakt met een schimmel die bij diverse patiënten leidde tot meningitis. Bijna vijftig mensen zijn inmiddels aan de uitbraak overleden.
De enorme publiciteitsgolf heeft in Amerika geleid tot extra aandacht voor de behandeling van lage rugpijn. Maar liefst twee procent van alle artsbezoeken in Amerika heeft te maken met lage rugpijn, waarmee de aandoening de top vijf haalt van voornaamste redenen voor het bezoeken van een arts.

Een niet-invasieve behandeling heeft de voorkeur
De gezondheidskosten voor patiënt en maatschappij zijn hoog. Naar aanleiding van de Amerikaanse uitbraak heeft dr. Bart Staal, onderzoeker bij IQ Healthcare in het UMC St Radboud, samen met enkele collega’s van de Universiteit Maastricht een artikel geschreven in JAMA over de werkzaamheid van de behandeling. Staal: “Hoewel injectietherapie in de VS maar ook in Europa nog vaak wordt toegepast, bestaat er weinig tot geen bewijs voor die behandeling. We hebben voor de Cochrane Collaboration in 2008 een systematische vergelijking gemaakt van vrijwel al het onderzoek naar injectietherapie. Ook daarna is er nog een soortgelijk onderzoek verschenen. In beide gevallen was de conclusie dat er niet of nauwelijks bewijs is voor de werking van de injecties. Een niet-invasieve behandeling heeft over het algemeen de voorkeur, met ontstekingsremmers in de acute fase en voor de chronische fase kun je denken aan oefentherapie onder begeleiding van een fysiotherapeut of een multidisciplinaire behandeling.”

Injecties nuttig voor specifieke patiëntengroepen
Staal sluit niet helemaal uit dat een injectie voor een specifieke patiëntengroep met lage rugpijn toch nuttig kan zijn, maar door de enorme variatie in injectietherapie valt daar tot dusver weinig over te zeggen. “Afhankelijk van de pijn wordt de injectie niet alleen op verschillende plaatsen toegediend”, zegt Staal, “maar ook de dosis en het middel – corticosteroïden, pijnstillers zoals NSAID’s, morfine, benzodiazepines – kunnen sterk variëren. Verder zien we een grote bandbreedte in diagnoses en de veronderstelde oorzaak van de pijn. Alleen als die verschillende factoren in komende studies beter worden meegenomen, krijgen we daar meer inzicht in.”